سال 2020 میلادی که از راه رسید دوباره صحبت از روندهای تازه فناوری شد و تأثیر شگرفی که هر کدام از جنبه‌های نوآوری و فناوری می‌توانستند بر روی صنعت سنتی بیمه داشته باشند. در این میان با آمدن ویروس کرونا بحث استفاده از فناوری‌های تازه بیش از پیش داغ شد و چه بسا که در این میان بلاکچین بیشتر از هر زمانی در باور اهالی بیمه نفوذ کرد. زنجیره بلوک‌ها به عنوان ابزار تازه اینشورتک می‌تواند صنعت بیمه را دگرگون کند. شبکه نوآفرینی پلنت در این نوشتار به اختصار و به سادگی مفهموم کاربرد بلاکچین در بیمه را توضیح می دهد.

بلاکچین به زبان ساده

روزهای اول فقط صحبت از بیت‌کوین بود و ارز دیجیتال که در فضایی دور از مؤسسات مالی و بانک‌ها بین افراد جابه‌جا می شد. هدف هم صرفاً انجام تراکنش‌های مالی در فضایی به دور از مداخل رسمی بود اما بعد محققان و پژوهشگران با بررسی جوانب فناورانه این پدیده نوظهور و زیرساخت‌های آن به ظرفیت‌های بالای فناوری مورد استفاده در جابه‌جایی بیت کوین‌ها پی بردند و درصدد استفاده از آن در صنایع دیگر برآمدند. و به این ترتیب بلاکچین وارد کار شد و صنایع مختلف از جمله صنعت بیمه با حجم تراکنش‌ها و تعاملات بسیار را تحت تأثیر قرار داد. بلاکچین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. تفاوت آن با سیستم‌های دیگر این است که اطلاعات ذخیره‌شده روی این نوع سیستم، میان همه اعضای یک شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود. با استفاده از رمزنگاری و توزیع داده‌ها، امکان هک، حذف و دستکاری اطلاعات ثبت‌شده، تقریباً از بین می‌رود. تصور کنید که شما و 20 نفر دیگر از مردم یک محل با دیدن بیلبوردی با پیامیخاص از آن عکس می‌گیرید تا به دوستان و آشنایان دیگر نشان بدهید. فکر کنید که در بیلبورد یک غلط املایی فاحش بوده که اعتبار شرکت سفارش‌دهنده را به خطر می‌اندازد. دست‌اندرکاران شرکت می‌فهمند و شروع به جمع‌آوری بیلبوردها می‌کنند. آن‌ها می‌توانند بیلبوردها را نابود کنند یا غلط املایی همه را اصلاح کنند اما آیا راهی برای تغییر تصویر ثبت‌شده در تلفن همراه شما و آن 20 همشهری وجود دارد؟ خیر! چون همه شما یک نسخه از آن تصویر را در اختیار دارید. اساس کار بلاکچین به این ترتیب است؛ اطلاعاتی که بین دفترهای توزیع‌شده بسیاری به اشتراک گذاشته می‌شود، البته با سازو‌کاری خاص و رمزگذاری شده!

بلاکچین چه هدفی دارد؟

اما هدف بلاکچین چیست؟ ساده‌ترین و اساسی‌ترین هدف بلاکچین ارتباط مستقیم طرفین معامله با یکدیگر است. به این ترتیب که در بلاکچین تراکنش همتا به همتا معنا پیدا کرد، واسطه‌ها حذف شدند و خریداران و فروشندگان به طور مستقیم با هم وارد عمل شدند. مسئله اینجاست که بلاکچین از رمزنگاری به منظور ایجاد امنیت در تبادلات استفاده می‌کند و برخلاف سیستم‌های معمول که دارای یک موقعیت مشخص و به اصطلاح متمرکز هستند، مرکز داده‌ای که بلاکچین‌ها در آن قرار دارند کاملاً غیرمتمرکز است. محل نگهداری بلاکچین‌ها را در اصطلاح «دفتر کل توزیع‌شده» می گویند که این دفتر کل برای همه اعضای شبکه و با جزئیات در دسترس است و حتی صورت‌حساب‌ها برای همه به‌صورت شفاف وجود دارد. این شبکه در واقع زنجیره‌ای از رایانه‌هایی است که درستی تراکنش‌های صورت‌گرفته بین شما و طرف مقابل‌تان را تأیید  و سپس آن را نیز به بلاکچین اضافه می‌کنند. به این ترتیب زنجیره‌ای از تراکنش‌های شما در بلاکچین برای همیشه به صورت امن و امان حفاظت می‌شوند.

بیشتر بخوانید:

کاربرد بلاکچین در مبارزه با تقلب در بیمه

کاربرد بلاکچین در صنعت بیمه

برای ساده کردن مفهوم پیچیده استفاده از بلاکچین در صنعت بیمه از یک مثال معمولی شروع می‌کنیم. تصور کنید که حسن برای بیمه ماشین سنگینی که تازگی آن را خریداری کرده به شرکت بیمه X مراجعه می‌کند. ماشین او یک تریلری بسیار مجهز و به روز است و در نتیجه ارزش بیمه‌ای بالایی دارد. برای همین شرکت X برای تمرکز ریسک‌ها و قضاوت مالی به شرکت بیمه اتکایی Y رو می‌آورد. حالا فرض کنیم که حسن برنامه صدور صورت‌حساب سه ماهه دارد و هر سه ماه حق بیمه خود را پرداخت می‌کند. در چنین وضعیتی، حسن حق بیمه را بین نهادهایی مختلف در فواصل زمانی خاص و منظم توزیع کرده است.

حالا پیگیری پرداخت‌های حسن تا آخرین ریال نوعی چالش تراکنشی و معاملاتی محسوب می‌شود که امروز بسیاری از شرکت‌های بیمه در این صنعت با آن روبه‌رو هستند. این وسط فرض کنید که خسارت‌نامه‌ای از سوی حسن هم به دست شرکت بیمه برسد. آن وقت پیچیدگی تراکنش‌ها بیشتر خواهد شد و تراکنش‌ها برعکس و متوجه شرکت بیمه و بیمه اتکایی خواهند بود. در چنین وضعیتی ممکن است مشکلات زیادی پیش بیاید. مشکلاتی از قبیل:

• ضرر مالی احتمالی در طول تراکنش‌های دیجیتالی
• خسارت‌نامه‌های جعلی یا کپی‌شده (ممکن است حسن همان کامیون را پیش شرکت بیمه دیگری نیز بیمه کرده باشد و خسارت‌نامه‌ای نیز به آن تحویل داده باشد.)
• فرآیندهای عملیاتی پیچیده و غیرقابل اطمینان

داستان حسن و شرکت بیمه‌اش با پیچیدگی‌های تراکنشی و قراردادی یکی از چالش‌های معمولی و هرروز شرکت‌های بیمه است و البته فرصت کاربردی ایده‌آلی برای پیاده‌سازی فناوری بلاکچین، به خصوص اگر تمامی شرکت‌های بیمه دخیل در ماجرا در کنسرسیوم خصوصی جا داشته باشند. بلاکچین می‌تواند برای بیمه‌گران کنسرسیوم خصوصی و شرکت‌کنندگان آن از جمله مشتریانی مانند حسن مفید واقع شود. بلاکچین می‌تواند چالش‌های بنیادی مدیریت و پیگیری تراکنش‌های دیچیتالی توزیع‌شده را با امنیت، مدیریت و سرعت بالا به سرانجام برساند. بلاکچین می‌تواند در کنار به حداقل رساندن هرینه‌های عملیاتی شرکت Y که به طور حتماً برای شرکت X هزینه‌های گزافی داشته، مکانیزمی ساختاریافته برای مدیریت و حفظ تراکنش‌ها و یک دفتر حسابرسی توزیع‌شده مطمئن ترتیب دهد و البته با بهینه‌سازی فرآیندهای عملیاتی یک مشتری مانند حسن را به ماندگاری و ادامه فعالیت با شرکت X ترغیب کند.

اما آیا همه این‌ها به این معنی است که بلاکچین می‌تواند همه چالش‌های پیش روی بیمه گران را بردارد؟ مسلماً نه! یادتان باشد که بلاکچین صرفاً باید به عنوان راهکاری خاص به کار گرفته بود و تنها زمانی برای شرکت بیمه موفقیت‌آمیز خواهد بود که بیمه‌گر قبل از اقدام به آن به یک سؤال اساسی جواب داده باشد: آیا راهکار مشکلی که شرکت با آن روبه روست بلاکچین است؟